W poszukiwaniu sześciorga spośród sześciu milionów...

Nie jest to saga rodzinna ani powieść ani też książka stricte historyczna. "Zagubionym" bliżej do bardzo osobistej impresji na temat losów ludzkich i holokaustu. Osobistej bowiem autor nowojorczyk Daniel Mendelsohn dorastał w rodzinie "porażonej' zagładą, wśród ludzi nieszczęśliwych takich jak jego dziadek, który na starość popełnił samobójstwo. Dziadek Daniela na początku XX wieku opuścił galicyjski Bolechów, ale pozostał tam jego brat Szmil Jäger wraz z żoną i czterema córkami- wszyscy oni zginęli w zagładzie. Daniel obsesyjnie myślący o swojej wymordowanej rodzinie postanowił zrekonstruować ich losy , a co za tym idzie historie ich życia i tragicznej śmierci.

Jako punkt wyjścia posłużyło mu kilka fotografii, urywki rozmów, odległe wspomnienia żyjących krewnych. Wszystko to bylo bardzo  niekompletne, szczątkowe i praktycznie prowadziło w ślepą uliczkę, trudno było bowiem odnaleźć ślady kilku osób zabitych w czasie okupacji. Daniela to nie zrażało i nie szczędząc kosztów ani czasu postanowił zjeździć cały świat i odwiedzić bolechowian, którzy mogli cokolwiek wiedzieć o rodzinie Jägerów. Zawitał miedzy innymi do Australii, Szwecji, Danii, Polski, na Ukrainę i wielokrotnie do Izraela. Przeprowadził wiele rozmów z ocalałymi z zagłady mieszkańcami Bolechowa.

Książka jest swego rodzaju kroniką podroży, a także bardzo osobistym wyznaniem autora na temat życia, pochodzenia, wychowania i tożsamości. Mendelsohn unika dosłowności przez co "Zagubieni'' stają się prozą na wskroś poetycką, niejednoznaczną i pełną dygresji. Właśnie te dygresje i ucieczka we wspomnienia są najbardziej urzekające, a jednocześnie nadają sentymentalnego zabarwienia całości. Autor ciągle powraca do wątków biblijnych szukając w nich odnośników do holokaustu i życia w ogóle. Mamy więc historię potopu i Noego, śmierć Abla, wędrówkę Abrahama oraz zagładę Sodomy i Gomory. Takie potraktowanie historii rodzinnej przenosi całość na wyższy uniwersalny poziom.

Sięgając po tę książkę spodziewałem się czegoś w rodzaju "W ogrodzie pamięci" Joanny Olczak-Ronikier, czyli czegoś bardziej linearnego i zwyczajnie łatwiejszego w odbiorze. "Zagubieni" natomiast nie są łatwą lekturą, a fragmenty na temat filozofii i teologii czytania nie ułatwiają. Polecam ją jednak wszystkim tym, którzy nie chcą zapomnieć książki zaraz po tym jak ją przeczytają i odłożą na półkę.

 Mariusz Bilecki
Tytuł: Zagubieni. W poszukiwaniu sześciorga spośród sześciu milionów
Autor: Daniel Mendelsohn
Wydawnictwo:Czarne
Wydanie: I, rok 2008
Format: 145x205 mm,
Oprawa: twarda
Liczba stron: 664
Fragment książki: Dostępny pod =>tym<= linkiem